Chin Mi Thawng

Christmas kong ah theihnghalh ding ah Christmas hi zeitik kum dah hman hramthawh asi?? Christmas putar zong??“Theih kaunak”

Christmas kong ah theihnghalh ding ah Christmas hi zeitik kum dah hman hramthawh asi?? Christmas putar zong??“Theih kaunak”

Christmas putar lem/zuk  hi 1804 ah New York Historical Society ah member pakhat, John Pintard design asi.

USA ah cun kum 1870 ah Christmas hi Holiday pawimawh ah anrak phuang diam cang.

Kum 1659 to 1681 chung ah khan Boston, USA ah cun Christmas hi hman lo ding ah anrak khamh.

USA state pathum – Georgia, Arizona le Indiana hna nih cun, Christmas Putar min cawisang in, Santa Claus City ah an kal khawm hna.

US ah chungkhar 38 million hna nih cun, kum chiar in Christmas Tree an cawk peng tawn, mah chung ah 25% cu Farm lei in an cawk mi asi.

Christmas Hla lar bik “Silent Night” hi Christmas hla ah cun version ngah bik tiin an chim, Kum 1978 zong ah khan Hlasak thiam dang dang hna nih hin, sak ning phun 733 bak in sak asi cang.

Hark the hearld Angels Songs (Ngai hmanh van mi tlangau cu) timi hla hi original cu Hark, how the welkin rings ti asi, Welkin hi English holh dang Vanram tinak asi.

Japan ram ah cun Christmas hrawnghrang ah hin, KFC (Kentucky Fried Chicken) hi ei hrimhrim ding ah an ruah, KFC ah tuan mi hna zong an buai ngai tawn, kum chiar in October thla in customer hna mamawh ding thil lak timtuah cia an sitawn cang.

Christmas putar lem hi an design lio ah cun colour hring/green asi ko nain, atu ah cun colour sen le var hi kum 1930 ah Coca Cola nih an thlen hnu atu tiang hman asi.

Galup Poll nih an tarlan ning ah cun US mipitling 60% nih Christmas Thilpek caah kumchiar in Dollar 500 nak tlawm lo an hman tawn, Christmas card 3 million leng kuat chuak asi fawn.

Kum 1918 ah khan Boston khuapi nih Canada ram ah Nova Scotia-ah Halifax in Christmas Tree ropi deuh mi an ngah.

US President Theodore Roosevelt nih President an si lio ah khan, Thing kit an duh lo ruang ah, White House chung ah Christmas Tree lakluh a khamh, nain afa hna nih a thlithup in an lak luhter peng fawn.

Vawlei ah hin Christmas minbunh Island 2 a um, British ram awp chung, Indian Ocean le Pacific Ocean ah um mi hna an si, Christmas Island tiah min ngei veve asi.

Christmas lio ah hin British ralkap Officer hna nih cun an range niam deuh mi hna cu, ei din an chuah (serve) piak tawn, British ram ah an saram ngeih mi hna cu, Christmas min in ei ding special an pek fawn.

Christmas Tree hi Germany ram ah khua pakhat Strasbourg in arak chuak, Chrisamas he a rem lo an ti, Dec.24 hi Evi le Adam min in Ei le din Ruai tuahnak ni asi, Eden dum ah Paradis Tree tiin tahchun nak ah Far thing an hman tawn khi asi, mah hnu long ah arak lar kha asi.

Christmas Card hi Kum 1843 ah khan England ram in chuahter asi, zuar ding ah tuah asi, an inuam lio lem hna khi asi, hmasak bik cu ‘A Merry Christmas and A Happy New Year to You’ tih a si, A design tu cu J.C.Horsley siin a hawipa Sir Henry Cole caah atuah.

Nihin ni tiang Greeting Cards tuahtu lar ngai mi Hallmark nih hin, US President (1969 -1973) Richard Nixon kha Christmas Card tamtuk an tuah piak hna, kum chiar in thawnghra leng an print piak tawn, US President a si chung ah khan Christmas Cards 100,000 leng bak an nupa nih an kuat chuak manh khi asi.

Dec.Ni 5, 2022 kha SMS (Short Message Service) nih kum 30 tlinnak Ni a asi, Kum 1992 Dec 5 in hman hramthawh asi, Neil Popworth nih a hawipa Richard Jarvis cu Computer in sms a kuat, SMS a kuat hmasa bik cu ‘Merry Christmas’ timi bia hi asi.

Commercial sms hi kum 1993 khan Sweden ramah hmang tanin UK leh hmun dangah a lo darh zau ta zel a ni.

Mizoramah hian kum 1903 vel atang khan Krismas hi an hmang tan ve niin an sawi a. Kum 1899 ah an hmang ṭan tawh nia sawi a awm bawk. Kum 1905 ah chuan Ruai buatsaih nachang te pawh an hre tawh a. An sava perh thlak te thawhkhawmin Pu Zosaphluia hovin chaw an eikhawm thin a ni. Hei bakah hian vawk te pawh an talh bawk. Chhun lamah chuan Intihhlimna chi hrang hrang an hmang thin a ni.

Hman deuh khan Norway khawpui Oslo a cheng mipuite chuan London khawpuia Trafalgar Square a dah tur Krismas Tree lian zet mai an buatsaih a. A mawi ngiang mai. He Krismas Tree an dah chhan chu Indopui 1 na thlen laia London a chengte leh Sipai ten Oslo mipuite an lo țanpui tawhna lawmthu sawina pakhat a ni.

Christmas Tree hi an tuah hramthawh lio ah khan, thingthei phunphun in tuah asi, Kum zabu 18 nak dih hnu ah cun, Present le thil lem dang dang hna anrak uar deuh deuh cang kha asi, Kum 1895 ah electric current hmangin tuah asi fawn.

Christmas he peh tlai in, declaration tuahnak ah colour phunphun hi kha can lio ah cun, a sen, a hring le Sui/colour an hman deuh tawn, A sen nih Jesuh thisen zohchunnak asi, a hring hi chuah nuamnak zohchunnak asi, Sui/gold hi ceunak, nawlngeihnak le rumnak tiah zohchunnak asi.

Vawlei cung ah Christmas hi bia tak tein Khrihfa ram dang dang nih anrak hman cho lio ah cun, USA ah khan minung 95% nih hin tih taktak in an hman tawn, Khrihfa sinak a tla niam ve deuh deuh cang ruang ah, Kum 2013 ah cun, bia tak tein Christmas ahman mi cu 46% long an si cang, atu ah hin tlawmpal sang deuh in minung 60% hrawng nih bia tak tein an hman, mah pin lei cu idin sawh sawhnak ah hman asi.

Kum 2010 ah khan Colombia acoyah nih cun, an ram chung ah ram tang thing cheu khat hna cu, Christmas tree ah anrak tuah tiah chim asi, An catial tarlan nak ah cun remdaihnak pawimawh zia le Jesuh hi, Remnak Siangpahrang asi nak kong hna tiqal asi, Cu ram tang ah avak sawh sawh misual rual hna nih cun an catial Remnak Siangpahrang timi an hmuh ve ruang ah, Misual rual zeimaw zat an sualnak kal tak in anrak lut tiah an ti, Hriamnam phunphun 331 hna he an surrender fawn tiah an ti.

National Retail Federation nih a tarlan ning ah kum 2017 ah khan American pawl chung ah, Christmas thil pek ding ah everage in Dollar 967 hrawng ceu hman asi, American pawl nih thilpek le mamawh an cawknak vialte hi adih lak in US dollar 717 billion a tling tih asi.

Sweet chikhat tiang kawm ang tak, Krismas Candy rawng sen leh vara inṭial hi National Confectioners Association in an tarlan danin hmanlaia  Biakina Krismas inkhawmnaa tel ve naupang ten sermon rei deuh hlek an nin loh nan  Zaipawl hruaitu in a sem ṭhin a ni a. Chutiang sweet tlawn chu a tuamna kâwr a sen leh ṭial a ni ṭhin. German-Swedish ho vin a lem siamin Krismas tree chei nan an hmang ta a. Krismas vuakveta thil cheimawina chikhatah an hmang chho zui ta a ni.

Mirang holh in Christmas hi an puai pakhat ‘Cistes Maessai’ timi in kum 1803 AD ah an phuah mi asi tiin an chim.

Christmas timi holh dang dang chim ning hna cu:-

Latin – Dies Natalis Domini

Italy – Il Natale

Spain – La Navidad

France – Noel

German – Weihnacht

Poland – Boze Narodzenie

Russian – Roz destvo Khrista

Wales – Nadolig

Grik – Zanethlia

Vawlei ah holh dang dang kan theih lar deuh mi hna ‘Merry Christmas’ chimnak cu:-

French: Joyeux Noël

German: Frohe Weinachten

Greek: kalá Christoúgenna

Russian: S rozhdyestvom Hristovym!

Spanish: Feliz Navidad

Italian: Buon Natale

Portuguese: Feliz Natal

Latin: Felicem natalem Christi

Dutch: Vrolijk kerstfeest

Welsh: Nadolig Llawen

Arabic: īd mīlād majīd

Burmese: Hnit thitku mingalar pa

Chinese: Shèngdànjié kuàilè

Hebrew: Khag molad sameakh

Hindi: śubh krismas, krismas mubārak

Japanese: Meri Kurisumasu

Korean: jeulgeoun seongtanjeol, meri keuriseumaseu

Persian: milâd-e masih mobârak bâd, kerismas mobârak

Thai: Sùk-sǎn wan krís-mâas

Turkish: Mutlu Noeller

Urdu: krismas mubārak

Afrikaans: Geseëndekersfees

Zulu: uKhisimusi oMuhle

Greenlandic: Juullimi pilluarit, juullisiorluarit

Hawaiian: Mele Kalikimaka

Samoan: Manuia le Kerisimasi

#Moses pa#