Minung thluak Brain) umtu ning le cawl cang ning kong ah fiang te in zei bantuk thluak ngei dah asi timi “Research” tuah nak cu,

Minung thluak Brain) umtu ning le cawl cang ning kong ah fiang te in zei bantuk thluak ngei dah asi timi “Research” tuah nak cu,

Kan thluak ah hin minung dirhmun ning in Minute 5 to minute 10 chung Oxygen a hmuh lo ah cun achia cawlh khawh.

Nikhat ah khuaruahnak (thought) vawi thawng sawm sarih 70,000 hrawng ngei manh peng bantuk asi.

Thluak lei research tuahtu hna nih cun, Kan thluak hi Kum 50 Kan si deng mang tiang a sersiam tha peng rih tiah an ti.

Kan thluak hi theihnak phunphun um dihnak asi, maimawm hri bantuk in apeh dih mi asi, Thil zei maw theihnak (memory) kan ngeih thar kip ah hin ipehnak thar hi kan thluak ah hin a sersiam ve peng tawn khi asi.

Kan taksa ah thisen le oxygen um mi vialte Za ah pakul (20%) cu kan thluak ah hin a um, or kan thluak nih hin a mamawh kan ti khawh lai.

Virus ruang ah kan buai ngai ko, Virus phun khat ATCV-1 an timi hi a um, Mah hi minung nih an kai ah cun thluak asersiam tha ding ah khan, asersiam tha khawh lo in a umter khi asi, mahruang ah thil theih pengnak atlau, mimawlh bantuk in aum ter fawn khi asi.

Kan thang harh te ah Kan thluak ah electric tha caknak kalnak nih hin Modi light nih bulb bantuk hi cu a vangter khawh bak khi asi, A nung (active) ngai tihnak asi ko.

Thazang he riantuantuk nak tang ah Ngakchia thangcho mi, thluak umtu ning hi, fakpi in idohnak ah acawlcang mi ralkap thluak he atha lo lei ah effect a ngeih ning atluk ko an ti, Cu caah ngakchia umnak In cu boruak tha le tha damnak tha, um khawh siselaw atha bik cem asi.

Thil thawt le thaw lo (thlum, thur, thak, al, etc) theihnak hi kan lei long ah hin a um lo, kan taksa peng dang pawpi, ril, cuap, tawka, tilmu, pancreas le Thluak hna ah hin a um.

Albert Einstein a thih ah khan, a ruak operation tuahtu nih khan a thluak kha arak fir piak ati,  Kum 20 deng mang cu bur chung ah chiah in, can sau ngai arak chiah peng kha asi, thil cawn duh ruang ah, Chocolate rim nih Kan thluak ah thil um pakhat Theta cu asangter khawh, cu bantuk in asang ah hint ha dam te in kan um khawh tawn khi asi.

A donghnak kan phan lai ah hin Kan thluak ah hin Dopamine tampi achuahter tawn, mah lio bak ah hin scan tuah ah cun, Heroin rit lio thluak scan he a tluk bak mi asi an ti.

Thil philh hi Kan thluak caah aimahin kan theihnak thazam (nervous system) caah hin a tha deuh an ti.

Zu rit over ah hin Kan theihpengnak hi Kan hloh asi lo, Kan thluak tu nih hin theihpengnak (memory) sersiam ding ah hin rian atuan khawh lo khi asi deuh,  cawlcang kho bak ti lo tiang Zu din hi thluak caah atha lo ngai mi thil asi.

Thluak awrh lei maw ke lei maw pakhat khat hman thiam timi hi a um bal lo, An pahnih in an tuan ko, awrh lei maw ke lei maw hlonh hmanh ah aning te in rian atuan khawh thiam thiam ko, tiah an ti.

Nungak tlangval zei maw ruang ah ithen ah hin alung arawk, an tuar ngai ngai fawn,  zei maw thil pakhat khta rem lonak ruang ah, thluak nih arak tuar mi cu taksa nih zawtnak atuar ve bantuk hi asi ve tiah hlatthlainak nih an hmuhchuah mi asi, ngakchia le bang hi bantuk hin zohkhen lo atha bik.

Zu kan din hnu minute 6 hnu ah Kan thluak ah aphan cauh, Lu a kai ve cawlh khawh, zu hi duhsa duhsa te in din hi atha, din zawkzawk tlak pop tibantuk in din atha lo.

Thil thar zei poh kan cawn ah hin kan thluak aremkhawm ning hi a thlen danglamter ve peng khi asi.

Mipa thluak hi Nu thluak nak in a lian lei (volume) cu za ah 8 to 13 tiang a si khawh, Nu thluak a tlawmpalte in ahme deuh tinak asi.

Research nih an hmuh mi cu Kum 2023 hrawng ah Laptop zatlang nun level pawl cu, minung thluak bantuk in acak cang lai tiah an ruah, atu ah hin cheese game ah minung nih hin computer hi kan tei tuk ti lo khi asi.

Dopamine kan timi, Kan thluak arak isersiam tawn kha, sex hman lio hna, ei le din lio hna, pin ah music ngainuam Kan timi Kan ngaih lio hna ah hin asersiam tawn khi asi.

Kan taksa pawimawh bik ah hin Kan taksa ah thawnnak (calories) hmun nga then hmun khat cu a ei dih ve peng asi, Cun, thil theihnak (neuron) billion tampi atuah ko nain (pain) a thei khawh lo fawn.

Ref :Time of India “Renthlei”