Ram thlei ngah he fawnh in anrak dir lio ah vawlei cung ah ram cak/thawng bik asi, atu ah cun,
Union of Soviet Socialist Republic USSR ah khan ram 15 fawnh khawm mi kha asi, zei ruang adah Russia nih Ukraine an doh??
USSR cu kanrak theih ceu bang in, Union of Soviet Socialist Republic (USSR) ah khan ram 15 an um khawm mi hna cu, USSR tiin, mah hna cu acoyah pakhat “socialist” tang ah an um dih hna kha asi, Mah chung ah cun Ukraine zong a telve tawn kha asi, Kum 1991 December thla ah khan, USSR cu arak kehchiat/then darh kha asi, Russia, Ukraine le Belarus hna nih cun, USSR cu ah kehchiat ko hmanh ah ramdang chawnhnak (foreign affairs) le ram venhimnak (defence) lei ah cun, tuanti ding in aggrement tuah in, Commonwealth of Independent States (CIS) tang ah tuanti peng ding ah rem an ti hna kha asi.
CIS ah hin USSR chung in adang tein ram vialte hna chung in, Georgia ti lo ah cun an tel than dih hna kha asi, Ukraine nih cun buainak an ton hramthawh nak, Ukraine ram ah hin USSR chung in adang tein an um hnu ah khan, Russia lei duh mi hna le European Union lei duh mi hna phun 2 in anrak um hramthawhnak kha asi, Kum 2013 November thla ah khan Ukraine President Viktor Yanukovych nih cun, European Union he tuanti ding ah hnawn/duh lo khi asi, duh lo tu hna nih hin fakpi in duh lonak an langhter cang mi asi, mah cu Russia nih Yanukovych cu arak tanpi ve bak ko cang.
US le Europe ram hna nih dodal tu hna cu anram bawm ve fawn khi asi, Mah buainak hi Euro maidan ti zong in chim asi, mah buainak ruang ah cun, Ukraine President Yanukovych nih cun, an ram zam tak in Russia ram chung ah a thup ko cang, dodal tu hna nih cun acoyah thar an dirter kha arak si, Cun mah acoyah thar nih cun, European Union he tuanti ding in, hmalaknak an ngeih cho ve cawlh ko, mah hnu ah cun Ukraine ram chung ah buainak hram thawh asi cang, Russia nih buainak atuah peng cang.
Russia nih Crimea a thuat/doh:- Ukraine nih European Union he tuanti ding ah, an buaipi lio ah cun, Ukraina ram peng pakhat asi mi Crimea cu Russia tuanpi duhtu lei pawl nih, anrak thuat/doh thut kha asi, Russia nih hriamnam le ralkap hna he rak bawm in, kum 2014 October thla ah khan Crimea cu, Russia nawl ngeihnak tang ah arak um cang kha asi, mah cu atu tiang Russia nih aram chung ah an chiah peng rih khi asi.
Ukraine khua chak lei hna an terrorist an si:- Russia nih Crimea a lak cang ruang ah cun, Ukraine ram khua chak lei Donbas region ah terrorist pawl cu, Russia nih arak tuanpi in buainak kha fak deuh deuh in arak chuak tawn peng kha asi cang, Terrorist hna nih cun Ukraine acoyah lak ah zalongnak phuang in, Donetsk and Luhansk People’s Republics ram dir an tim kha asi cang, Ukraine nih cun mah thil cang hi remdaihter tim in, ralkap le hriamnam in fak ngai in anrak thuat/doh ve cang ko, rem nak si lo in buainak atam deuh deuh kha arak si.
Russia nih cun terrorist pawl kha tuanpi nuam an ti pin ah, an ralkap hna tiang an kalter peng kha asi, mah buainak hi acancan ah adai deuh bantuk in a um tawn ko hmanh ah, acan aphan ah cun an buai than peng tawn khi asi, kum chiar in mah hmunhma hrawng ah hin buainak achuak peng cang kha asi, Russia nih terrorist pawl cu kut le ke bantuk in ahman deuh deuh pin ah hriamnam an pek peng fawn cang cu mu!!
A tu minung chim cawk lo arak thihnak cu :-Nikum 2021 January thla ah khan Ukraine President Volodymyr Zelenskyy nih cun, US President Joe Biden sin ah NATO (US le a tuanpi mi hna ralkap le hriamnam lei ah) an joint ve khawhnak ding ah, bawm ding in nawlnak atuah mi kha asi, mah hi Russia nih a ngaithiam lo ngai ngai kha asi cu, Cun, Ukraine ramri nai nak ah ralkap tampi le hriamnam tha dang dang hna he, hmunhma an lak cawlh nak kha arak si.
Buainak cu arak sang deuh deuh, NATO ram hna pin ah European Union ah tel ram hna nih, Ukraine chanh nak ding ah awka anrak ngeih ve peng kha asi fawn, Russia zong nih an ram pawng an mah miphun bantuk in an ruah mi, Ukraine cu khua thlang lei acoyah pawl cu, joint ve lo ding in an duh ve fawn, Ukraine zong nih NATO le European bochan in, ral tha ngai ngai in arak holh ve fawn, adonghnak lei ah cun atu boaruak hi kan phan ko cang, mei alh bantuk bak asi ko cang.
A donghnak ah Ukraine buainak ah hin India nih cun Russia hi soisel phun in aw achuah bak lo, mah lio ah Russia oil cu India nih cun aman tlawm in tampi anrak cawk piak kha a asi, Russia le India hi tuhlan ah hawitha ram taktak an si, thlanglei ram hna nih, India cu an tanh lei langter ding in an fawrh tawn nain, India cu ‘Neutral ah’ um peng khi asi, ram pahnih idohnak ah hin atu tiang India nih cun remdaihnak um ding ah, ibiakchawnh hi an duh peng khi asi.