China nih”Spy Balloon” Lian ngai mi US van boruak ah, US nih F-22 Raptors in adawi, GOP-Biden cung ah a thinhung tuk emergency auh cawlh,
China Spy High-Altitude Balloon (hlatthlaitu) lian tak, ABC News nih bus 3 tiat bak ati mi cu, US ram chung ah arak zuang lut, Billings, Montana state cung zawn ah hmuh a si bak ah, US military hna nih an Commander-in-Chief, President Joe Biden nawl pek in, fighter tha bik F-22 Raptors hmangin an dawi cawlh, asi nain an kah ah cun atanglei thil le minung hna caah chiatnak phantertu asi lai caah an kap ngam lo kha asi, Retired Col. Steve Granyard nih, balloon hi research tuahnak hmanrua bantuk asi ati, Sr US official hna nih cun umzia ngei in tuah mi asi tiah an ti fawn.
Hi balloon hi hmanthlaknak thatuk “high resilution” ken asi pin ah missiles le military bases hmanthlak laknak ding ah hman asi lai an ti, Hi thawngpang nih US venhimnak hmunpi Pentagon bia phuangtu Brig. Gen. Patrick Ryder nih NBC News achim hnu ah, vawlei media dang dang ah arak chuak cawlh ko, Brig. Gen. Pat Ryder nih, “Bia tak tein high-altitude balloon cu kan hlatthlai peng ko ati, mah thil an hmuh ah hin US Defense Secy Lloyd Austin cu Asia- Philippines ram ah a tlawng lio asi, Taiwan Strait-ah China a luling tuk ruang ah Philipiines ram ah US military hmun pawimawh ding hal ding ah akal mi asi.
Defense Secy Lloyd Austin nih US milirary hruaitu lian hna senior military le defense leader rual hna cu Chairman, Joint Chiefs of Military Staff Gen. Mark Milley te, NORTHCOM/NORAD Commander Gen. Glen VanHeck hna tel in, raldohnak lei ah Commanders pawimawh hna auh khawm cawlh asi, thil umtu ning ceih an si, US military hruaitu lian hna nih an Commander-in- Chief le President Joe Biden- cu thil umtu ning chim cawlh asi, President Biden nih kap rih lo ding ah achim tiah, Defense official pakhat nih achim.
Hi thil hi (sensitive infomation) lak ding in kan cawlcang cawlh, Ramdang hlatthlaitu asi lai, kan biathli athup mi hna lakchuah ding ah hna cu, kan vent lat ko ati, President Biden nih White House-ah reporters hna nih hi balloon kong ah an hal mi cu a leh duh lo tiah an ti, Reuters nih Pentagon lei nih kap tla ding ah Biden cu bia arawn hna, China Spy Balloon lian tak mi hi azuan nak boruak asang ngai ruang ah, Defense official hna nih mipi caah tih a nung lo tiin NBC News nih atial.
Billings Logan airport, Montana state cung ah hi Spy Balloon hmuh asi ah hin inka ong ngei an ti, US thlanglei venghimtu NORTHCOM/NORAD (North American Aerospace Defense Command) nih cun F-22 Raptors fighters rual cu Nellis Air Force Base in rangtuk in adawiter kaptla ding in, eirborne early warning aircraft, hlatthlainak van lawng AWACS zong akal ter ve cawlh, US official hna nih an kap le kap lo thawngthanhnak a um rih lo, US nih hi High-Altitude Spy Balloon hi People’s Republic of China ta le hlatthlainak thil asi tiah an zum tlat ko.
Washington khuapi China Embassy kaltlangin Beijing sin ah complaint pek asi, thil umtu ning chim piak cawlh asi, China nih hin an Spy Balloon a si maw timi fiang in an chim duh lo, US Sr defense offcial pakhat nih hi bantuk thil hi aphan bal lo, China nih an ral hna ram zoh/hlatthlai ahmang tawn, an tim mi cu US boruak ah hi balloon hi sau ngai a um, ati, US National Weather Service nih, hi “stratosphere balloon” hi Lei cung (Earth’s surface) 4-12 km karlak ah a um ati, km 31 a hla tiang in a um ko ati.
US le China karlak boruak hi a thalo deuh deuh cang, US Defense Secy Lloyd Austin nih Philippines tlawng in, “Enhanced Defense Cooperation Agreement” bantuk in US ralkap hna umnak hmun base cu, Manila nih hmun 4 a pek chih, a dih lak in US military bases 9 an ngei cang lai, mah hi China nih a ram pawng ah ralkap thazang le hriamnam chiahnak hmun asi tiin, an duh lo ngai ngai khi asi, Lloyd Austin belte nih cun, “Philippines ah um hmun cu, um pengnak ding asi lo tiin achim.
US Secy of State Antony Blinken nih President Biden le Chinese President Xi Jinping hna nih Nov thla ah rem anti bantuk in, Beijing tlawng in, China chawnh atim, hmaizar khi tlawng ding can asi cang, China thil tuah ning hi Republican (Grand Old Party) hruaitu lian hna nih an duhlo ngai ngai, Antony Blinkin cu China tlawng ding cancel ding in President Biden cu an nawl ve cawlh, “President le Commander-in-Chief Joe Biden tang ah US van boruak cu a himti lo, Biden nih hin US a venhim khawh ti lo tiin, an soisel ngai ngai fawn cang hna.
Montana state-ah Malstrom Air Foce Base cu China Spy Plane nih hin van boruak sang tak in, US ram arak zoh hlatthlai asi tiah, hi Malstrom Air Foce Base-ah hin US nih ram hla tak tak kap pha, 4500km kap khawh “International Ballistic Missiles” nuclear warheads pai 150 tluk an chiahnak hmun khi asi, Reuters nih, hi China Spy Balloon hi US boruak arak luh hlan ah, Aleutian Islands le Canada ram ah anrak hmuh cang tiin an chim, Craig Singleton, China Expert of the Foundation for Defense of Democracies nih, Cold War lio ah US le Soviet Union nih khan balloon bantuk phun, hman in zoh/hlatthlainak ah anrak hmang cang.
Balloon kong ah hin ” Gang of Eight” hna nih US Congressional an chim fian a herh, President Biden cu daidep in a um kho lai lo, Gang of Eight te cu fiangtein a chim ding asi, ati, Senator Republican Roger Wicker nih,” Zeiruang ah dah Defense Dept le Congress nih American mipi hna cu thil umtu ning fiangtein a chim lai lo maw? US force hna nih hi thil hi zei caah an leh lai lo maw? ” a ti, Sen. Wicker hi US Armed Force Comtt member siin, Defense Dept nih aran khawhnak chung in, an leh khawh lo cu, Biden tlamtling lonak ah an ruah hna cang, China balloon hi atu ah khawika dah a um?
Montana state Republican Senator Steve Daines zong nih, Biden Admin hna nih thil cang mi hi chim fiannak ngeih zawk zawk ding ah an auh hnawh hna cang, Defense Secy Lloyd Austin sin ah ca kuat in, “American mipi hna himnak le venhimnak cu bia tak tein tuah ding ah an ti, Montana Republican pawl nih cun, China Spy Balloon hi kaptla cawlh ding ah an duh, Republican le Democrat House Select Comtt member hna nih cun, China nih America ram zalonnak (sovereignity) an upat lo tiin, House member, Republican Rep. Majorie Taylor-Green of Georgia nih, “Biden-nih Chinese Spy Balloon cu kaptla cawlh kose” tiin a tweet cawlh fawn, China le US karlak boruak asang ngai ko cang.
#Internationa politic news#