World News

Ralpi pathumnak anai chinchin aruang cu vawlei ram  hna hi phuli then in Bu dir asi cang Russia zong nih mah ram hna he phukhat in an dir ve cang,

Ralpi pathumnak anai chinchin aruang cu vawlei ram  hna hi phuli then in Bu dir asi cang Russia zong nih mah ram hna he phukhat in an dir ve cang,

Vawlei hi remdaihnak lei ah beisei ding a um lo, buainak leitu ah ram kip le hmun kip ah buainak hram athawk ceu ko cang, ahlan ah ram abuai bal lo mi cu atu ah cun buainak nih aphan ve ko cang hna khi asi, 2021 kum thawk in vawlei buainak hi azual chinchin ko, 2022 kum chung hi baui tam bik kum zong asi, Russia nih Ukraine athuat doh hnu ah cun, Sweden le Finland ram hna hi Human Right um lo nak ram tiah kan chim mi hna asi atu ah cun hnangamnak an ngei ve thlei ti lo khi asi, China nih zei tik a dah Taiwan hi an thuat ve fawn lai timi hi vawlei nih an zoh lio pi khi asi fawn cang.

Israel, Palestinian, Iran Middle East buainak hi atu ah azual chinchin cang, Cun kan kawlram zong theih bantuk asi, Afghan ram, China le India ramri buai, India le Pakistan Jamu & kasmir buainak azual chinchin fawn cang, Syria ram abuai peng fawn terrorist hna he, North Korea nih aho hmanh tihnak ngei bak lo in Nuclear hriamnam an test peng fawn cang, South China sea ruang ah Japan, Singapore, Australia, Germany, UK le Norway hna tiang buainak nih aphan dih ko cang, US ram le bang cu ram buainak kip ah mawhphurnak angei fawn an president san tlai lo ruang ah, Sarilanka le Bangladest zong an buai thiamthiam ko, vawlei hi buainak long asi cang caah Super Power ngeih ram hna nih atang lei bantuk in A phuphu in ifawnhnak an ngei hna cang khi asi.

(1).Zar hmasa ah khan Putin nih CSTO (NATO pawl bantuk in an dir) an auh hna hnu ah itonnak ngeih in, CSTO tiin mah ram hna hi an form:- Belarus, Kazakhtan, Armenia, Tajikistan, Kyrgystan, Russia mah ram 6 hna hi Bu pakhat in an dir mi asi, ram pakhatkhat nih harsatnak an ngei ah cun ibawm ceu ding ah tiin sign an thut hna khi asi, atu zong ah Ukraine ah ralkap kalter ve ding in Putin nih an chim hna khi asi, Pakistan zong hi an itel ve ko nain Russia tangka tampi an bat piak ruang ah meetingnak ah atel ve lo khi asi.

(2).ASEAN hi cu a um cia mi asi ko nain, Russia Ukraine Invasion ruang ah thazang thar in hma an lak than fawn khi asi, atel mi ram hna cu:- Singapore, Indonesia, Malaysia, Thailand, Philipine le adang hna zong an itel ve ko ram lian deuhdeuh karak langhter mi asi, kawlram zong an tel ve ko nain ram buai asi caah tel lo bantuk asi, ahlan ah cun Business lei thanchonak ding ah dir asi ko nain, atu ah cun vawlei abuai cang ruang ah thazang thar in hriamnam lei thancho ve ding ah hma an lak ve cang khi asi.

(3).Cun Biden nih QUAD an dir fawn hna, mah chung ah atel mi member hna cu:- US, Australia, India, Japan tiin, mah ram hruaitu hna hi naite ah khan Japan ram Tokyo khuapi ah itonnak meeting an ngei hna khi asi, QUAD an dirnak chan pakhat cu South China sea hmunhma hna cu, China nih an mah ram chung ah an ta bantuk in an ngeih ruang ah, China daihter ding ah Airstrike le Exercise hna ngeihti in hma an lak mi asi, mah ram hna nih summit ah hin East China Sea le South China Sea ah China aluling tuk mi territory  kong, Myanmar conflict, N.Korea kong, Taiwan kong hna ceih asi, ruah lopi in Ukraine Invasion ruang ah hmathar lak an tim fawn cang.

(4) NATO ram hna cu kan theih ceu cang bantuk asi ko, Europe ram hna deuh khi an si ve, NATO nih an timh ve mi pakhat cu Democracy humhim hi asi deuh, atu ah Russia nih Ukraine an doh lio ah, hriamnam phunphun he Ukraine an bawm hna khi asi ve, an riantuan mi cu, kan/nan theih ceu cang-I, detail in karak langhter ti lai lo, atu ah hin vawlei ramkip buainak ruang ah, tuhlan bantuk si ti lo in hramnam lei ah hmalak ceu asi pin ah, Defence lei ah hin ram kip nih tu kum ah hin Budget tuhlan ah 25% hrawng an chiah ah cun atu ah hin alet thum in an kaiter ruang ah ram pum budget si lo in ralkap lei hrimhrim ah hin 60%,70% hna in an kaiter dih hna khi asi cang.

Zeitik adah Ralpi war III hi arak phan te lai timi hi mithiam Analysts pawl nih an tuaktan ning ah ani le thla cu chim khawh asi lo nain, war III a um hrimhrim ko lai timi hi an ruah ning asi.

Cre: Moses pa