Democracy ram dirter hi biapi ngai ko cang Kan kawlram cu China nih cun leiba tampi ngeihter ding ah an hmalak nak cu a turu tuk ko cang,
China le Myanmar ipeh tlainak hi (ideology) phun hnih a um khawh, cheukhat nih cun Myanmar ram hi China bel chung ah sa bantuk asi ko cang tiah China ram bung khat (Satellite state) a si titiang in an ruah cang hna khi asi, Cheu khat hna nih cun Myanmar ram hi China tang ah um duh lo in, mah le mah asi khawh chung in hmalak peng asi ve fawn, tiah an ti, zei thil ava si zong ah acoyah anrak ngeih cang mi le Military Council nih nawlngeihnak hmang in can an hman lio in kan zoh asi ah cun afiang ko lai.
Myanmar ram hi NLD nih acoyahnak anrak tlaih lio ah khan, China nih Myanmar ram chung ah sumdawnnak thil an kalpi mi le infrastructure projects tampi CMEC tang ah kalpi mi cu, ralrin tein anrak zoh hna hnu ah tha tein kalpi mi kha asi, State Counsellor Daw Aung San Suh Kyii nih hin China nih Myanmar ram chung ah hmalak an tim ning hna le Myanmar ram chung thil man sung lawi mi hna cu an duh ngaingai khi asi timi cu fiangte in theih asi, Tangka tampi dih in China Myanmar Economic Corridor Project kalpi in, leiba tampi ngeihter khawh ding in thangkam an tuah mi ah awhter an timh timi cu fiangtuk in theihthiamnak an ngeih fawn khi asi.
South Asian ram ah China sumdawnnak kalpi ning le Pakistan he China ram 2 sumdawnti mi cu, China-Pakistan Economic Corridor (CPEC) ah thil tampi thei khawh asi fawn, Cu pin ah Myanmar ram Arakan State, Kyaukphyu khua ah lawng dinnak hmunhma ( kyaukphyu Deep Sea Port) tuah mi rian hna khi China nih a buaipi bik Belt & Road Initiate ( BRI) Project a si, mah rian hram thawh khawhnak hnga (Preliminary Work) aherh mi poh poh hma lak ding in, China company pahnih CITIC Consortium le CCCC FHDI hna nih China ram Beijing khuapi ah September 2021 ah khan iremhnak biachah mi cu anrak sign cang kha asi.
Chinese CITIC Consortium Company hi Kyaukphyu Special Economic Zone (SEZ) chung ah Deep Sea Port tuan ding ah tender anrak ngah mi kha asi, CCCC FHDI, belte cu Preliminary Field Investigation tuan ding ah Tender apply chung ah tuan ding ah thim asi, CCCC FHDI hi Yangon New City project rian 9 tuan ding ah hin China Communication Construction Company (CCCC) pakhat chung mi asi fawn, mah iremhnak sign tuah mi hi, Myanmar ram ah Kyaukphyu deep-sea port project thanchonak lam pakhat asi, Chinese Company hna nih cun Canadian company pakhat HATCH cu environmental and social impact assessments Consultant caah tuanter asi fawn khi asi.
Mahr uang ah hin America ram nih Myanmar Military Council cu sumdawnnak lei ah, hremnak (Sanction) an tuahnak zong asi ko nain, China nih Myanmar ram chung ah sumdawnnak thil ah hma an lak peng lai ding mi cu atu bantuk in alanghter nak asi, Kyaukphu Deep Sea Port project ruang ah Myanmar ram nih (Bad debt) leiba rul/chamh khawh lo asi ah cun tiah, China he tuhlan ah ralkap hmasa acoyah he iremhnak an tuah cang mi cu, USD 10 billion hmang in rian kalpi timh mi cu USD 1 billion longte in rian awt ding in NLD acoyah nih anrak sign pi than kha asi, lawng dinnak hmun Kyaukphyu Special Economic Zone chung ah Deep Sea Port Project hi tlamtling can ah China ram nih a hlawknak cu 70% le Myanmar nih 30% hi an hmuh ve ding khi asi.
China hi hmai hnih ngei in Myanmar ram project kong ah hlawknak ding ah cawlcang tawn mi asi, Myanmar Military Council he pehtlainak tha ngeih ding in, Chinese special envoy Mr. Sun Qiaoshana cu Myanmar khuapi Naypyidaw-ah kalter asi, UNO ah Myanmar palai U Kyaw Moe Tun cu palai si peng ding in hmalakpi asi fawn, Chinese Communist Party nih hin NLD Party cu hrawh/thiat lo ding in Myanmar Military Council sin ah achim piak fawn, National League for Democracy (NLD) le Chinese Communist Party hna cu zoom meeting hna ngeih pi asi, China nih hin an kut tang ah chiah khawh ding mi hi Myanmar hruaitu caah an duh tawn khi asi ko cu.
Sumdawnnak le politics lei ah hlawknak ding long akawl mi le mah zawn ruah hmang mi asi zia alang tawn ko, atu an kalpi mi Yunnan Province in Arakan State kal tlang in Bay of Bengal rilipi tiang phan khawh ding project cu Myanmar ram caah Leiba tampi ngeihter ding in”Sino Burmese Economic Corridor” Project cu atu ah hin rangtuk in kalpi lio asi, China leiba thangkam cuahmah lio cu asi ko cang, China nih tangka tampi hmang in, Sri Lanka ram ah lawng dinnak hmun Hambantota Port project hi asi, Leiba an chamh/rul khawh lo ruang ah kum 2017 in China sin ah kum 99 chung caah China ta bantuk in hmanter asi cang, Myanmar ram zong ah (Coco Island) China van lawng tumnak caah ding ah hmanter lio asi fawn, China zeizat dah Lei an batter cang timi hi asi ko cang cu mu!