World News

Kan vawlei ram hi buainak longte in akhat ko cang ram hruaitu pakhat nih ralpi pathumnak anai deuh ko cang iralrin ceu ding asi cang,

Vawlei ram buainak zoh ah hin ralpi pathumnak anai deuh cang, Atu ah hin Russia le Ukraine, China le Taiwan, China le India, Israel le Iran buainak hram thawh asi cang,

Russia le Ukraine:- NATO chief Jens Stoltenberg, Kultaranta Talks, Finland ah Russia Ukraine invasion ah hin The Kremlin cawlcang ning ah hin Ukraine lei nih zei zat ram hloh/sung a huam lo ah cun, Ceasefire or iremhnak a um khawh lai lo tiah azum nak kong achim, NATO Alliance hna nih cun lam zeikip ah Ukraine za ah za in an support ding asi ko lio ah, NATO nih hin Ukraine an bawm lo lei si lo in, Russia nih hin Putin plan cia bantuk in ‘Special Operations goal’ hi a tlamtling hlan tiang idintak an tim fawn lo khi asi, US-led alliance NATO hna nih hin bia tak tein Russia lak ah Ukraine hi bawm an tim, nain idohnak azual deuh deuh lonak ding ah ralrin tein a kalpi ko, mah idohnak ah hin tel lo hramhram an duh atu tiang ah cun, asi nain hmailei can chim thiam ahar ngai cang dirhmun ah adir vel io khi asi.

Stoltenberg” West pawl nih hin Ukrainian military hna, kan thawnter ruang ah hin, zei maw kan ton sual ah cun lawman ngah zong kan huam ding asi an ti, Kyiv khuapi belte nih cun buainak a um lo nak ding ah cun zei maw cu an sung ve aher tiah ati fawn, Secretary general nih hin Kyiv nih an ram bung zei maw zat Russia pek se atimi cu asi lo, Second World War can lio ah khan Soviet union deal tuahpi nak ah Finland nih Karelia a pek bantuk kha arak chim asi, mah hi zei dang ruang ah asi lo, Kyiv acoyah nih hin an ram le mipi an sung tamtuk lo nak hnga, Moscow duh ning in iremhnak ngeih thiamthiam aher kho men, Zelinsky nih hin a ram inches 1 zong pek duh lo in an thuat/doh ve peng asi ah cun an ram pumpi caah thil tha lo achuak khawh mi asi tiah ati.

India le China tension Eastern Ladakh ah:- China nih India ramri Ladakh hmun ah J-20 Stealth Fighters tampi an chiah tiah hmuh asi, Russia Ukraine ah kan buai lio ah, vawlei ram tampi rawltam in an um lio ah, China le Taiwan tension kan ngei than cang, Turkey le Sweden Finland ah asi fawn lio ah, Greece le Syria lei ah Kurdish forces pawl nih an luh chuah lio fawn khi asi hna, Kan vawlei hi ramkip ah buainak karlak ah kan um pin ah, India le China tension boruak asang deuh deuh fawn cang khi asi, 2020 India China conflict sang zual deuh lio ah khan, China nih J-20 hi Eastern Ladakh nainak ah achiah, Hotan airbase, China’s Xinjiang province, ah strategic bombers le fighters dang hna he an chiah ko kha, May ah khan Army Chief of India, General Manoj Pande nih Beijing New Delhi bia ahmuh thiam lonak cu boundary buainak tiin, China lei nih hin Line of Actual Control (LAC) boruak hi remdaihter an duh lo tiin an chim.

India acoyah theih ning in PLA Air Force hna nih hin Hotan air base, Eastern Ladakh sector, ah J-11 le J-20 stealth fighters jets hna athar in an chiah fawn cang, General Charles A Flynn, Commanding General, United States Army Pacific,”China cawlcang ning level nih hin mit auh alauter ko ati, western theatre command lei ah infrastructure an dir than mi nih hna angamter ti lo ati, nain Chinese Foreign Ministry spokesman Zhao Lijian nih US military officer nih Ladakh buainak a chim hi ‘Thil ningzah asi’ ati piak, Indian Aerospace Defence News (IADN)The Chinese Air Force has now have 25 frontline fighters at the Hotan air base which include J-11, and J-20 fighters. The Chinese earlier used to maintain detachments of MiG-21 class fighters there but they have now been replaced with more sophisticated aircraft in larger numbers.

India lei zong nih forward base ah Sukhoi-30MKIs, MiG-29s, le Mirage-2000s hna an chiah ve ko cang khi asi, mah pin ah hin cargo planes AN32, C-130J, & C-17,  helicopters – Apaches &Chinooks  &fighter jets Rafale hna he India nih idohnak achuah sual zong ah, hman cwalh khawh ding in ready ter dih asi ve cang tiah, Defence News ah an langhter fawn cang khi asi.

China nih Taiwan bawm timtu hna cu tlamtling lo cia asi:-Shangri-La Dialogue security summit ngeih cu China nih Taiwan le vawlei ram hrocernak ah arak hmang ngai ngai, Chinese defence minister Wei Fenghe nih Nuclear Weapons tha mi phun angeih zia le hmang hmasa tu asi lai lo kong achim, China,”Chinese defence minister Wei Fenghe nih hin Taiwan independence nak lam ah bawmtu hna le an ram zong nih atim asi ah cun, “doomed to fail” tiin a hrocer hna khi asi, “A ho poh nih Taiwan hi China in zalong ding ah tim asi ah cun, zei ti phun zong in China nih kan thuat ko lai ati, zei zat hmanh kan sung zong ah poi kan ti lai lo, China nih duh thim ding dang kan ngei lo, US defence secretary Lloyd Austin nih achim zong ah chim lo zong ah, Chinese armed forces hna nih kan ram huap chung kan venhimnak ding ah kan mawhphurnak asi ati.

Super powers 2 hna nih hin self-ruled, democratic island Taiwan kong ah ah hin, holhka in a hrocer peng khi asi, Washington a rawlh mi hi an duh lo ngai mi khi asi, Wei “Ram cheu khat nih cun Taiwan card China lak ah an khel tawn khi asi maw? China internal affairs ah hin aho hmanh irawlh ding ah kan siang lo, China reunification ding lam hi aho hmanh nih akhamh khawh lo, US defense secretary Austin nih China cu Taiwan hrocer lo in, Dailogues lei hawih ding in an nawl, China nih US he an karlak cu Washington hma laknak ah asi ko e anti.

Asau deuh caah Israel le Iran buainak kavan peh than lai!